Tarih / Sayfa 25, 26

 Haçlılar, 1099 yılında Kudüs’te büyük bir katliam yapmış ve Fatımilerin himayesindeki bu şehri işgal etmişti. Eyyubi Devleti’nin kurucusu Selahaddin Eyyubi Halep ve Musul şehirlerini ele geçirince Kudüs Krallığı’nın başındaki Kral Guy ile ona bağlı Kerek ve Şevbek Prinkepsi (Prensi) Renaud de Chatillon (Röne dö Şatilyon) Selahaddin Eyyubi ile bir anlaşma yaptı. Ancak Renaud de Chatillon bir süre sonra bu anlaşmanın koşullarını ihlal ederek Eyyubilerin ticaret kervanlarına saldırdı. Bunun üzerine Selahaddin Eyyubi çevredeki emîrliklere mektup yazarak askerî destek istedi ve Hristiyanlara karşı cihat çağrısı yaptı. Toplanan İslam ordusuyla Kudüs üzerine yürüyen Selahaddin Eyyubi, Hıttin mevkisinde yapılan Hıttin Muharebesi’ni kazandı. Bu savaşta Kudüs ve Sûr şehirlerinin çevresindeki birçok kale ve yerleşim yeri ele geçirildi. Bu zaferden üç ay sonra Kudüs’ün de kuşatılması üzerine Haçlılar daha fazla direnemeyerek şehri Müslümanlara teslim etti (Görsel 1.8). 1187’de gerçekleşen bu fetih, hem Türklerin İslam dünyasındaki saygınlığını artırdı hem de Müslümanlar arasındaki dayanışma ruhunu güçlendirdi. Kudüs’ün Müslümanların eline geçtiği haberini alan Papalık ve Avrupalılar ise hemen yeni bir sefer hazırlığına başladı.

Hıttin Muharebesi’nin sonuçları Türk tarihinin seyrini siyasi açıdan nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.

Cevap: 1187’de Selahaddin Eyyubi’nin Haçlılara karşı kazandığı Hıttin Zaferi, Türk ve Müslüman dünyasında büyük bir siyasi etki yarattı. Bu zaferle Kudüs tekrar Müslümanların eline geçti ve İslam dünyasında Türklerin itibarı çok yükseldi. Selahaddin Eyyubi sadece bir komutan değil Müslümanların birleştirici lideri olarak tanındı. Böylece Türkler, İslam dünyasında güçlü bir devlet kurarak siyasi ağırlıklarını artırdı. Avrupa açısından ise bu olay büyük bir kayıptı. Kudüs’ün kaybı Hristiyan dünyasında derin üzüntüye yol açtı ve Papalık yeni bir Haçlı Seferi (III. Haçlı Seferi) düzenlenmesi için Avrupa’daki kralları harekete geçirdi. Bu da Türklerin ve Müslümanların Avrupa ile olan mücadelesini uzun yıllar devam ettirdi.

1187’de Selahaddin Eyyubi Kudüs’ü teslim aldıktan hemen sonra Avrupalılar yeni bir sefer için hazırlıklara başladı. İngiltere Kralı I. Richard (Arslan Yürekli Rişar) ve Fransa Kralı II. Philippe’in (Filip) orduları III. Haçlı Seferi için Messina’da bir araya geldi (Harita 1.5). Bu sırada Alman İmparatoru Friedrich (Fridrih) Barbarossa (Barbarossa) da ordusuyla birlikte Çanakkale Boğazı’ndan Anadolu’ya geçti. Bu orduların gelişini haber alan Türkiye Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan, Miryokefalon Zaferi’nin kazanıldığı mevkide ani baskınlar yaparak Haçlı ordularına büyük kayıplar verdirdi. Ordusunu Silifke yakınlarına kadar getirebilen İmparator Friedrich, 10 Haziran 1190’da Göksu Irmağı’nı (Calycadnos/Silifke Çayı) geçerken suya düşerek boğuldu. Onun ölümüyle Alman ordusunun büyük bölümü dağıldı, kalan az sayıda asker ise babasıyla aynı ismi taşıyan ve imparatorun oğlu olan Friedrich’in etrafında toplanarak önce Antakya’ya, oradan da Sûr şehrine geçti. Eyyubilerin hâkimiyetindeki Akka şehrine ulaşan İngiliz ve Fransız donanmaları, stratejik önem taşıyan Akka Limanı’nı kuşattı ve 12 Temmuz 1191’de ele geçirdi. İngiltere Kralı I. Richard, bu kuşatma sırasında esir alınan 2700 kişiyi eşleri ve çocuklarıyla birlikte şehit etti (20 Ağustos 1191). Akka’nın ele geçirilmesi, Haçlıların kıyı bölgelerdeki hâkimiyetini güçlendirdi ve krallıklarının yüz yıl daha devam etmesini sağladı. Bu sefer sonunda Kıbrıs da Hristiyanların eline geçti. Ancak Kudüs’ü geri almak için düzenlenen III. Haçlı Seferi’yle bu hedefe ulaşılamadı.

III. Haçlı Seferi’nin sonuçları Türk tarihinin seyrini siyasi ve askerî açıdan nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız

Cevap: 

Askerî açıdan: Haçlılar Kudüs’ü geri alamadı, bu da Müslümanların büyük bir zaferi oldu. Ancak Haçlılar kıyı bölgelerinde (özellikle Akka ve çevresinde) kalmayı başardı. Bu yüzden Haçlılar Doğu’daki varlıklarını bir süre daha sürdürdü. Türkler ve Müslümanlar ise Kudüs’ü koruyarak askerî güçlerini kanıtladı.

Siyasi açıdan: Selahaddin Eyyubi’nin başarısı, Türklerin İslam dünyasında liderliğini pekiştirdi. Avrupa devletleri ise Doğu’daki mücadelelerini devam ettirmek için yeni planlar yaptı. Kıbrıs’ın Haçlıların eline geçmesi, onların Doğu Akdeniz’de kalıcı bir üs elde etmelerini sağladı.